Hemen her yaş grubunda görülebilen astım, kronik bir akciğer hastalığıdır. Bazı etkenlerden dolayı geliştiği zaman rahatsız edici öksürük ataklarına neden olabilen hastalık, yaşam kalitesini oldukça düşürebilir. Tekrarlayıcı özelliğinden dolayı, günlük yaşam içerisinde astımın tetikleyici faktörlerinden uzak kalmaya çalışmak oldukça önemlidir.
Astım, solunum yolarında daralmaya neden olarak tıkayan ve nefes almayı zorlaştıran kronik bir hastalıktır. Astımda; soğuk hava, duman, alerjenler ve yorucu faaliyetler gibi etkenlerin tetiklenmesi ile hava yollarının çevresinde bulunan düz kaslar kasılır ve mukus salgısı artar. Bu yüzden solunum yollarında daralma oluşur. Daralma sonucu kişi öksürük, hırıltı ve nefes darlığı gibi problemler yaşar. Astım alerji kaynaklı olabileceği gibi alerjiden bağımsız olarak da meydana gelebilir.
Alerjik astım, özellikle bahar aylarında yaygın olarak görülen alerjenlerin etkisi ile oluşan bir astım türüdür. Sıklıkla alerjik rinit ile birlikte meydana gelir. Kadınlarda erkeklere nazaran daha fazla görülür.
Yaygın görülen astım nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
Astım atağı aralarında kişiler genellikle rahat bir durumda olurlar. Atımın etkilenerek tetiklendiği hallerde ise bronşlarda salgı artarak ödem oluşur. Bu duruma balı olarak gelişen astım belirtileri şu şekilde olabilir:
Semptomlar genellikle gece veya sabaha karşı alevlenir. Bazı vakalarda belirtiler kendiliğinden düzelebileceği gibi bazılarında ise hastaneye yatış dahi gerektirebilir.
Öncelikle hekim hastanın ayrıntılı öyküsünü alır. Bu amaçla astım ataklarının sıklığı, ne zamanlarda artıp azaldığı ve ailede astım hastası olup olmadığı gibi sorular yöneltir. Fiziki bir muayene yaptıktan sonra teşhisin netleşmesi için bazı testler isteyebilir. Bu testlerden bazıları şunlardır:
Spirometre: Solunan havanın miktarına bakılarak bronşların ne kadar daraldığına bakılır. Aynı zamanda akciğerlerin kapasitesi tespit edilir.
Alerji Testi: Kan alınarak ve deri üzerine alerjen damlatarak yapılan testlerdir. Kişinin neye karşı alerjisinin olup olmadığını gösterir.
Görüntüleme: BT veya röntgen çekilerek astımın yanı sıra fonksiyonel bozukluk varlığının olup olmadığına bakılır.
Zirve Akım Ölçümü (Peak Flowmeter): akciğerin işlevindeki farklılıkları ölçümlemek için yapılır.
Metakolin Testi: Metakolin ismindeki ilacın kontrollü bir şekilde ve düşük dozlarla solunum yolu ile hastaya verilir. Bu sayede broşların etkilenip daralıp daralmadığı saptanır.
Astım tedavisi yapılırken hastalığın derecesine göre bir tedavi planı uygulanır. Eğer hastada alerjik astım varsa ona uygun olarak alerji ilaçları reçetelenir. Ayrıca astım atakları sırasında hastanın rahatlamasını sağlayacak spreyler verilebilir. Daha ağır geçen vakalarda ise kortizonlu ilaçlar da reçete edilebilir. Hastanın ataklarının azalması tedavinin başarılı olduğu anlamına gelir.
