Kara mantar hastalığı denilen mokormikoz, bir tür mantar grubunun neden olduğu ölümcül bir hastalıktır. Nadir görülen bu enfeskiyon mantar sporlarına temastan dolayı gelişir. Özellikle bağışıklığı zayıf kişiler için risklidir. İlk olarak sinüslere yerleşen hastalık, akciğerlere ve beyne kadar yayılabilir. Peki, kara mantar hastalığı belirtileri nelerdir? Nasıl tedavi edilir? Detaylar yazımızda.
Kara mantar hastalığı diğer ismi ile mukormikozis, nadir görülen bir mantar enfeksiyonudur. Çoğunlukla toprakta, bitkilerde, gübrede ve çürüyen meyve-sebzelerde olan mucor küfüne maruz kalınca meydana gelir. Bu hastalık başta sinüsler olmak üzere akciğer, deri ve beyin gibi birçok dokuyu etkiler. Kara mantar hastalığı insandan insana bulaşmaz. Ancak küf mantarları bu mantara ait sporların olduğu havanın solunmasından akciğerlere bulaşabileceği gibi mantarın olduğu toprak ve çürümüş besinlerin tüketilmesi ile de bulaşabilir. Nadir olarak meydana gelen bu hastalık oluştuğu zaman ciddi bir seyir izler. Bu yüzden çok dikkatli olunması gerekir. Genellikle bağışıklık sistemi zayıf kişileri daha olumsuz etkiler. Enfeksiyon halinde hasta acil tedavi edilmelidir. Aksi takdirde ölümcül sonuçlara neden olabilir.
Hastalığın semptomları vücudun hangi bölgesinde meydana geldiğine bağlı olarak farklılık gösterebilir. Kara mantar hastalığı oluştuğunda görülebilecek belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
Ayrıca kara mantarın deride tutulum oluşturduğu bireylerde cilt su toplamış kızarık ve ödemli bir hal alır. Zamanla bu kısımlar siyahlaşarak ağrılı ve sıcak bir hale gelebilir. Aynı zamanda kana da geçebilen bu hastalık vücudun farklı bölgelerine de yayılabilir. Dalak ve kalp gibi hayati organlarda tutulum gösterebilen enfeksiyon ciddi tablolara sebep olabilir. Daha ağır vakalarda ise hastalık nörolojik tutuluma sebep olarak koma ve bilinç kaybı gibi hayati durumlara yol açabilir.
Kara mantar hastalığı, mukormikoz küf mantarına maruz kalınması ile meydana gelen bir rahatsızlıktır. Hastalık yapan bu organizmalar çoğunlukla ağaç yaprağı, bitkisel atıklar, toprak ve çürüyen odun parçalarının üst bölgelerinde bulunurlar. Bu temasların haricinde bu mantarlı sporların havaya saçılması sonucu solunması ile de bulaşabilir. Bu çeşit küf mantarları çevrede doğal olarak bulunsa da, sağlıklı bireylere kolayca bulaşamazlar. Genellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde görülen kara mantar hastalığı açısından risk grubundaki kişiler şu şekilde sıralanabilir:
Kan tetkikleri kara mantar teşhisi için yeterli değildir. Bu tetkiklerde nötrofil ismindeki beyaz kan hücrelerinde bir eksiklik görülmesi halinde kara mantar riskine işaret edebilir. Bu yüzden radyolojik görüntüleme yapılarak hastalığın bulunduğu bölge ve yayılımı hakkında bilgi elde edilir. Sinüs ve burunda hastalık şüphesi varsa endoskopi yapılabilir. Ayrıca bu incelemede doku örneği de alınabilir. Solunumunda zorluk olan kişilerde çekilen göğüs tomografisi akciğer enfeksiyonu varlığı olup olmadığını tespit edebilir. Yani kısaca hastalığın olduğu bölgeye göre uzmanların belirlediği görüntüleme tekniklerinden yararlanılarak teşhis konulur.
Hastalığın teşhis edildiği vakalarda tedavinin hemen başlatılması gerekir. Tedavinin temelinde mantar enfeksiyonlarına iyi gelen antifungal ilaçlar bulunur. Bu ajanlar vücutta enfeksiyona yol açan enfeksiyona neden olan mantarları hasara uğratarak büyümelerini engeller. Bu sayede enfeksiyonun kontrol altına alınmasını sağlar. Antifungal ilaçlar damar yolu ile veya ağızdan hap şeklinde verilebilir. Hastalığın ilk aşamalarında hekim damardan yüksek dozda ilaç vererek hastalığın kontrolünü sağlamaya çalışırlar. Tedavinin bu kısmı birkaç hafta sürebilir. Daha sonra ilaç tedavisine dönülebilir. Antifungal ilaçların yüksek dozda verilmesi hastada bazı yan etkilere sebep olabilir. Midede yanma, karın ağrısı ve nefes darlığı gibi etkilerin görülmesi durumunda hastanın hekime bildirmesinde yarar vardır. Hekimin gerekli gördüğü hallerde ise tedavi planında değişime gidilebilir.
Ciddi vakalarda cerrahi tedaviler de uygulanabilir. Hastalığa bağlı ölen dokular ameliyat ile çıkarılarak diğer bölgelere yayılması engellenebilir. Bu ameliyat bazı hallerde burun ve göz gibi uzuvlarının alınmasını dahi gerektirebilir.
Kara mantar tedavi edilmediği zaman ölüme neden olabilen bir hastalıktır. Ancak riskli bölgelere seyahatte önlem alınması hastalığa karşı alınabilecek en önemli adımlardan biridir. Bilhassa sıcak günlerde bahçe ve orman gibi alanlarda çalışırken maske takılması ve yaralanmalara dikkat edilmesi oldukça önemlidir.
