Şalazyon, göz kapağında yer alan yağ bezlerinin (meibomian bezleri) tıkanması veya iltihaplanması ile oluşan küçük şişliklerdir. Gelişme nedenleri farklı olan bu kistler, bazı kişilerde kısa sürede iyileşirken bazı kişilerde göz kapağında aylarca kalabilir. Yapılan tedavilere rağmen uzun süre iyileşmeyen şalazyonların ise şalazyon ameliyatı denilen cerrahi işlemle alınması gerekebilir. Peki, şalazyon neden olur? Nasıl tedavi edilir? Detaylar yazımızda.
Şalazyon, göz kapağında yer alan yağ bezlerinin (meibomian bezleri) tıkanması veya iltihaplanması ile oluşan küçük şişliklerdir. Gözde oluşan bu şişliklerin içi genellikle tıkanmadan dolayı boşalamayan yağ birikintileri veya enfeksiyonlardan kalan iltihaplar ile doludur. Şalazyon yapıları göz kapağının iç ya da dış kısmında meydana gelebilirler.
Kızarıklık, şişlik, batma hissi gibi şikayetlere neden olabilir. Yanı sıra şalazyon kistinin baskı yapması sonucu geçici astigmatizm veya bulanık görme de oluşabilir. Çoğu şalazyon vakası birkaç haftadan fazla devam etmez, herhangi bir tedavi gerektirmeden kendiliğinden iyileşir. Ancak birkaç haftadan daha uzun süren ve kendiliğinden iyileşmeyen durumlar için göz kapağı bezlerindeki tıkanıklığı gidermek amacı ile yapılan cerrahi işlemlerden yararlanmak gerekebilir.
Bir gözde ya da her iki gözde birden oluşabilen şalazyonlar kistik yumrulardır. Genellikle ağrıya sebep olmayan bu kistler yavaş büyürler. Şalazyon belirtileri genel hatları ile şu şekilde sırlanabilir.
Şalazyon görüntü olarak benzediği için arpacıkla karıştırılabilir. Arpacık ve şalazyonun birbirinden ayırt eden en temel fark ağrıdır. Arpacıklar çoğunlukla ağrılı şişliklerdir ancak şalazyon ağrı oluşturmayan yağ bezesine benzer yumrulardır.
İltihaplı göz hastalıkları gibi cildi veya gözleri etkileyen rahatsızlıklar şalazyon gelişmesine neden olabilir. Seboreik dermatit, akne rozasea (gül hastalığı), kronik blefarit gibi sağlık sorunları tekrarlayan ya da uzun süre devam eden şalazyonlara neden olabilir. Gözlerde yer alan salgı bezlerindeki tıkanıklıklar şalazyonun en yaygın sebebidir. Salgı bezinin kanallarında tıkanıklık oluşması sonucu üretilen yağ göz kapağında birikerek kiste sebep olur. Şalazyon meydana gelmesinde etkili olabilen diğer risk faktörleri ise şu şekilde sıralanbilir:
Gözle görülür şişliklere neden olan şalazyon, hastalar tarafından kolaylıkla fark edilebilen bir problemdir. Göz hekimlerince söz konusu şişlik, ışık altında detaylı olarak incelendiğinde şalazyon kolaylıkla teşhis edilebilir. Hekim hastanın şikayetlerini de detaylı olarak dinlendikten tedavi planı belirler.
Göz kapağında şalazyon olan hastalarda duruma göre herhangi tedavi gerekmeksizin şalazyonun kendi kendine iyileşmesi beklenebilir. Bu süreçte hekim tarafından, iyileşmeyi destekleyici bazı evde bakım uygulamaları önerilebilir. Yanı sıra göz kapağı bezlerindeki tıkanıklığı gidermek için yardımcı göz damlaları ve göz merhemler de destekleyici tedavi olarak verilebilir.
Ayrıca göz kapağı için masaj ve ve ılık kompres uygulamaları da kistin boşalmasına yardımcı olur. Ancak bu durumlarda kist katiyen sıkılmaya ya da boşaltılmaya çalışılmamalıdır. Çünkü şalazyonu kötüleştirebilir veya kalıcı göz hasarlarına dahi neden olabilir. Ilık kompres yaparken de göze aşırı sıcaklık verilmemesine özen gösterilmelidir. Gün içerisinde 4 kere ve 10 dakika göze uygulanan ılık kompres yapılabilir. Bu tedavilere rağmen iyileşmeyen ya da hızlı büyüyen şalazyonlar için de hekim tarafından önerilen cerrahi operasyonlar uygulanır.
Gözde şalazyon problemini geçirmek için diğer yöntemler ise ameliyat ve enjeksiyonlardır. Bu tedaviler inatçı ya da şiddetli şalazyonların tedavisinde gerekebilir. Yapılan cerrahi operasyonlar ve kortikosteroid enjeksiyonları tedavide oldukça etkilidir. Tedavilerden hangisinin uygulanacağına hekim muayene sonrasında karar verir.
Göz cerrahının yaptığı şalazyon ameliyatı birçok vakada muayenehanede dahi uygulanabilen basit bir operasyondur. Bu uygulamaya göz kisti ameliyatı da denilir. Ameliyatta ilk olarak lokal anestezi uygulanır. Göz kapağının altından küçük bir kesi açılır ve kistin içi boşaltılır.Tekrarlayan vakalarda kist içerisinden alınan sıvı laboratuvara gönderilerek patolojik inceleme yapılır. Bu inceleme ile kötü huylu herhangi bir oluşumun var olup olmadığı tespit edilir.
Diğer tedavi uygulaması ise kortikosteroid enjeksiyonudur. Bu işlemde doğrudan şalazyonun içine bir enjeksiyon yapılır. İşlem sonrası bazı yan etkiler olabilir. Bunlar; özellikle koyu ten rengi olan kişilerde uygulama bölgesinde ten rengi açılabilir.
