Makula dejenerasyonu veya sarı nokta hastalığı genellikle kalıtsal olarak gelişen ve santral görme kaybı etkenlerinden biridir. Araştırmalara göre 65 yaş üstü kişilerde %3,5 olarak tespit edilmiş ve her 5 yılda bir %1,22 arttığı görülmüştür. Pek, sarı nokta hastalığı nedir? Belirtileri nelerdir? Detaylar yazımızda.
Makula dejenerasyonu da denilen sarı nokta hastalığı, gözün retina katmanında bulunan ve net görmeden sorumlu olan makula bölgesinde yer alan reseptör hücrelerinin ileri seviyede kaybedilmesi sonucu görme fonksiyonun kısmen yitirilmesidir. Örneğin: iğneye ipliği geçirirken veya okuma sırasında makula yardımcı olur. Makulanın iyi çalışmaması bakılan yerin karanlık ve puslu olmasına sebep olur. sarı nokta probleminde, yanlardan (periferal) görme bozulmaz ancak santral (merkezi) görme bozulur. Mesela, duvardaki saat görülür ancak saatin kaç olduğu görülemez. Tamamen körlükle neticelenmeyen bu durumdaki hastalar, evde genel işlerini halledebilseler de dışarı tek başlarına çıkamaz, okuyamaz, yazamaz, tv seyredemez ve araba kullanamazlar. Hastalık ilerleyici bir özellik taşır.
Makula dejenerasyonunun temel olarak 2 tipi bulunur.
En yaygın görülen türüdür. Sarı nokta vakalarının %85-90’ınında görülen tiptir. Retinanın makula kısmında drusen ismindeki sarı renkteki küçük maddeler birikerek makulanın hasar almasına neden olur. Bu da görme kaybına yol açar. Yavaş gelişir bu nedenle görme kaybı azdır. Uzun bir sürede oluşur.
Sarı nokta hastalarının %10’unda bulunur. Bu türde makulanın alt kısmında anormal kan damarı oluşumlarından dolayı kanama ve damar dışına sıvı çıkması görülür. Bu durum makulanın zarar görmesine ile görme kaybına neden olur. Ani ve ciddi seyirlidir.
Kuru sarı benek hastalığı semptomları yavaş yavaş ilerlerken, yaş sarı benek hastalığı belirtileri ani gelişir. Sarı nokta hastalığı semptomları şu şekilde sıralanabilir:
Kişide aşağıdaki semptomların bulunması halinde ise hemen bir hekime başvurması gerekir.
Makula dejenerasyonu nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, hastalığa sebep olabilecek risk faktörleri şu şekilde sıralanabilir:
Sarı nokta hastalarında göz dibi muayenesi yapılarak retinada bozukluk olup olmadığının görülmesidir. Bunun dışında hekim gerek görürse optik koherans tomografi (retina tomografisi), fundus floresein (göz anjiyosu) ve optik koherens tomografi anjiyografi (ilaçsız göz anjiyosu) gibi testler de istenebilir. Bunun dışında hasta kendi kendine Amsler Grid Testi (Kareli kağıt testi) yapabilir.
Sarı nokta hastalığının bilinen kesin bir tedavisi yoktur. Ancak hastalığın ilerlemesini yavaşlatacak ve hayat kalitesini artıran bazı yöntemler bulunur. Bu uygulamalar hastalığın alt formlarına göre değişkenlik gösterir. Kuru makula dejenerasyonu tedavisi için düşük görme tedavisi hastlarınınkine benzer rehabilitasyon yapılabilir. Ayrıca cerrahi yöntemlerde önerilebilir.
Islak makula dejenerasyonu için de hastalığın oluşmasından sorumlu olan anormal kan damarlarının iyileşmesi hedeflenir. Bunun için anormal damar gelişimini engelleyen göz ilaçlarına başvurulur. Ayrıca yüksek enerjili lazer ışını ile de anormal damarlar giderilebilir.
